کاردرمانی دست
چه بیمارانی به کاردرمانی دست نیاز دارند
اهداف کاردرمانی
تقویت قدرت عضلات
تمرینات کاردرمانی دست برای بهبود عملکرد بیماران
کاردرمانی دست چیست؟
کاردرمانی دست یکی از شاخه های توانبخشی می باشد. کاردرمانی شامل مجموعه حرکات و تمریناتی می شود که هدف آن ها بهبود عملکرد دست، تقویت مهارت های انگشتان و تقویت عضلات فوقانی می باشد. تمرینات کاردمانی دست بسیار پیچیده تر از تمرینات سایر شاخه های کاردرمانی است. در واقع کاردرمانی سبب تقویت توانایی های بیمار می شود. ممکن است این توانایی به صورت مادرزادی در فرد وجود نداشته باشد که در این صورت کاردرمانگران با تمرینات اختصاصی این توانایی را ایجاد می کنند. در هر صورت کاردرمانی نقش مهمی در ایجاد یا بازیابی توانایی ها دارد. هدف اصلی کاردرمانی دست بازیابی استقلال بیمار در زمینه انجام فعالیت های روزانه می باشد.
چه بیمارانی به کاردرمانی دست نیاز دارند؟
بیماران زیادی از کاردرمانی دست برای بهبود عملکرد خود استفاده می کنند؛ این بیماران در چند گروه اصلی تقسیم می شوند:
1 ) بیماران دچار به آسیب های مغز و اعصاب:
⦁ فلج مغزی
⦁ سکته مغزی
⦁ ضربه مغزی
⦁ پارکینسون و ام اس
⦁ ضایعات نخاعی
⦁ تومور های مغز و تومور های نخاع
⦁ بیماری های مخچه
2 ) بیماران دچار به آسیب های اعصاب دست:
⦁ آسیب های مربوط به اعصاب محیطی دست ها
⦁ سندروم خروجی ناحیه سینه
⦁ آسیب های شبکه بازویی در نوزادان نارس
⦁ آسیب های شبکه بازویی در بزرگسالان
3 ) بیماران دچار به آسیب های اسکلتی عضلانی:
⦁ آسیب های تاندون و رباط دست
⦁ شکستگی و دررفتگی دست
⦁ انتقال سایر عضلات بدن به دست
⦁ جراحی های دست
⦁ انتقال انگشت های پا به دست
⦁ پیوند دست و پیوند انگشتان
⦁ جراحی بیماری های ناخن
4 ) بیماران مبتلا به اختلالات ذهنی:
⦁ اختلال اوتیسم
⦁ اختلالات یادگیری
5 ) بیماران مبتلا به بیماری های روماتیسمی:
⦁ نقرس
⦁ آرتریت روماتوئید
اهداف کاردرمانی
همانطور که گفته شد کاردرمانی دست از اهمیت بسیاری برخوردار است و تمرینات پیچیده تری هم دارد. برای رسیدن به نتیجه حداکثری، کاردرمانگر اهداف کاردرمانی را مشخص می کند؛ این اهداف کاملا شخصی سازی شده اند. کاردرمانگر با توجه به نوع بیماری اهداف کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدتی را برای بیمار تعیین می کند. حتی ممکن است هدف کوتاه مدت یک بیمار برای بیمار دیگر هدف بلند مدت باشد. با ما همراه باشید تا در ادامه مهم ترین هدف های کاردرمانی دست را برای شما شرح دهیم.
ضعف عضلات فوقانی، توانایی های زیادی را از بیمار می گیرد و سبب اخلال در زندگی شخصی فرد می شود. ممکن است فرد از انجام برخی فعالیت های روزانه خود عاجز شود و حتی برای انجام امور شخصی خود به دیگران نیاز پیدا کند. با انجام تمرینات تقویتی در کاردرمانی دست، عضلات فوقانی بیمار تقویت می شود و عملکرد عضلات فوقانی او بهبود می یابد.
افزایش دامنه حرکتی دست ها
افرادی که در دامنه حرکتی دستان خود دچار محدودیت هستند، از انجام بسیاری از فعالیت های روزانه عاجزند. پس از انجام عمل های جراحی یا پس از سکته مغزی ممکن است بیمار دچار محدودیت در دامنه حرکتی دستان خود شود. پس از انجام حرکت های اصلاحی، دامنه حرکتی بیمار به مرور افزایش خواهد یافت و بیمار در انجام امور روزانه خود کاملا به استقلال می رسد.
تقویت مهارت های ظریف انگشتان دست ها
مهارت های ظریف انگشتان دست در بستن دکمه های لباس، برداشتن سکه از روی میز و سایر فعالیت های روزانه، از اهمیت بالایی برخوردار هستند. ممکن است افراد بر اثر برخی از بیماری ها مانند پارگی تاندون دست و یا سندروم آسپرگر، مهارت های ظریف انگشتان خود را از دست بدهند. با انجام تمرینات حرکتی در مرکز درمانی آریان می توان این مهارت ها را بازیابی کرد.
کاهش درد و تورم
وجود درد یکی از عوامل محدود کننده فعالیت های روزانه می باشد. با انجام تمرینات اصولی کاردرمانی دست می توان درد را به مرور کاهش داد. همچنین وجود تورم در انگشتان دست می تواند باعث محدودیت دامنه حرکتی شود؛ برخی از تمرینات کاردرمانی تورم انگشتان را کاهش می دهد.
کاهش چسبندگی تاندون ها
زمانی که یک یا چند تاندون به بافت نرم اطراف خود می چسبند؛ چسبندگی تاندون ها اتفاق می افتد. این اتفاق پس از عمل های جراحی دست بسیار رایج است. چسبندگی تاندون ها با انجام کاردرمانی دست کاملا برطرف می شود . پس از چسبندگی تاندون ها، بیمار در دستان خود احساس سوزش و درد می کند. بنابراین انجام کاردرمانی پس از جراحی های دست از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
تمرینات کاردرمانی دست برای بهبود عملکرد بیماران
مهم ترین تمرینات کاردرمانی دست برای بازیابی توانایی بیماران عبارت اند از:
1 ) ماساژ دست: ماساژ دست مهم ترین بخش کاردرمانی دست می باشد. با انجام ماساژ در ابتدا شناخت کاردرمانگر نسبت به بدن بیمار بالا می رود؛ در مرحله بعد درد و تورم بیمار کاهش پیدا خواهد کرد.
2 ) آینه درمانی: یکی از روش های نوین بهبود عملکرد دست ها، روش آینه درمانی می باشد. آینه بین دو دست بیمار قرار می گیرد به شکلی که بیمار دست سالم خود را در آینه می بیند. با تکان دادن دست سالم، بیمار گمان می کند که دست درگیر بیماری هم تکان می خورد و در نهایت این عمل باعث بهبود عملکرد بیمار می شود.
3 ) Joint mobilization : این روش همانند ماساژ می باشد اما این روش روی آزاد سازی مفاصل تمرکز دارد. در واقع این روش باعث کاهش درد و افزایش دامنه حرکتی مفاصل می شود.
4 ) ایجاد محدودیت برای بیمار: این روش برای بیماری هایی با ماهیت نورولوژیک کاربرد دارد و برای بیمارانی با سابقه آسیب مغزی یا فلج مغزی می تواند مفید باشد. در این روش محدودیت هایی برای دست سالم در نظر گرفته می شود و از بیمار خواسته می شود تا با دست دیگر کار های خود را انجام دهد. این روش باعث بهبود عملکرد و تقویت مهارت های بیمار می شود.
سایر تمرینات کاردرمانی دست که در منزل هم می توانید انجام دهید؛ عبارت اند از:
⦁ مشت کردن
⦁ کشش و بلند کردن انگشتان دست
⦁ لمس انگشت شست با دیگر انگشت ها
⦁ چرخش مچ
⦁ حرکت مچ به سمت طرفین
⦁ تمرینات لغزش تاندون ها
⦁ باز کردن و بستن انگشت شست
وسایل و ابزار کار درمانی دست
ابزار کاردرمانی دست در کلینیک کاردرمانی آریان عبارت اند از:
⦁ فپس
⦁ دیجی فلکس
⦁ اگزربورد
⦁ واکینگ شولدر
⦁ وند
⦁ خمیر پاتی
⦁ دستکش های روباتیک
⦁ سندینگ
⦁ شولدرویل
⦁ توییست بار
⦁ هند اسکیت
⦁ و …